Politi？ka povijest Grubi？nog Polja izme？u dva svjetska rata (1918.–1941.)

Sa？etak U ovom radu prikazuje se razvoj politi？kih stranaka i opis politi？ke atmosfere u Grubi？nom Polju izme？u dva svjetska rata. Raspadom Austro-Ugarske i stvaranjem jugoslavenske dr？ave 1918. godine neke stare politi？ke stranke nastavile su svoje djelovanje u novim prilikama, ali su nastajale i nove politi？ke stranke. U Grubi？nom Polju kao izrazito multietni？kom gradi？u u kojem su ve？inu stanovni？tva ？inili Hrvati i Srbi te u manjem broju Ma？ari i ？esi, artikuliranje njihovih politi？kih interesa i opredjeljenja bilo je vrlo slojevito. Kod hrvatskog stanovni？tva vrlo brzo uzima primat Hrvatska (pu？ka) selja？ka stranka bra？e Radi？a, sa svojom selja？kom i republikanskom politi？kom sastavnicom i ideologijom, koju je zadr？ala do sloma Kraljevine Jugoslavije, dok je srpsko stanovni？tvo bilo podijeljeno u svom politi？kom odabiru. U po？etku je njihovo opredjeljenje bilo na strani Pribi？evi？eve Demokratske stranke (kasnije Samostalne demokratske stranke) da bi se uslo？njavanjem politi？ke situacije u dr？avi (posebno zbog nerje？avanja hrvatskog pitanja, ali i nagomilanih socijalnih i dru？tvenih problema) njihove politi？ke preferencije okrenule prema re？imskim strankama s unitaristi？kim programom – Jugoslavenska nacionalna stranka (JNS) te Stojadinovi？eva Jugoslavenska radikalna zajednica (JRZ). Svaka od ovih politi？kih organizacija stvarala je svoje dru？tvene, socijalne i sportske organizacije u kojima je njihova ideologija bila va？nija od rada tih organizacija. Dvije nacionalne zajednice – hrvatska i srpska – bile su dobro integrirane u tamo？nju dru？tvenu zajednicu i bez ve？ih antagonizama i sukoba se odvijalo politi？ki ？ivot. Ipak na marginama politi？kog ？ivota mo？emo pratiti za？etke ekstremnih ideologija poput usta？kog pokreta, ustrojavanje ？etni？kog udru？enja i polako uzdizanje komunisti？kog pokreta i njegove ideologije. Ove do tada marginalne skupine u politi？kom smislu preuzet ？e politi？ku pozornicu izbijanjem Drugog svjetskog rata u Kraljevini Jugoslaviji. U istra？ivanju se koristila izvorna arhivska gra？a iz Hrvatskog dr？avnog arhiva u Zagrebu i Dr？avnog arhiva u Bjelovaru, sekundarna literatura te nacionalni i regionalni tisak