PREGLED ARHEOLO？KIH ISTRA？IVANJA POVIJESNE JEZGRE GRADA VARA？DINA

Sa？etak Jezgra grada Vara？dina definira se kao prostor koji su do 19. st. ome？ivali gradski opkopi i fortifikacije, zajedno s prostorom utvrde Stari grad. Arheolo？ka istra？ivanja na ovom prostoru u radu je bilo mogu？e kronolo？ki i prema intenzitetu izvo？enja podijeliti u tri glavna razdoblja. Razdoblje prije i tokom Drugog svjetskog rata (Fili？eva istra？ivanja), zatim razdoblje nakon Drugog svjetskog rata te razdoblje nakon 1993. god. Prvo razdoblje karakterizira vrijeme samih po？etaka iskopavanja (istra？ivanja) od 1938. god. do 1943. god. kada se na prostoru utvrde Stari grad, pod vodstvom Kre？imira Fili？a, odvijaju iskopavanja zbog potrebe ure？enja okoli？a Starog grada. Sljede？e razdoblje, nakon Drugog svjetskog rata je, mogli bismo re？i, vrijeme stagnacije arheolo？kih istra？ivanja u gradu te je obilje？eno samo dvama ve？im arheolo？kim istra？ivanjima na prostoru grada, i to; istra？ivanjem tzv. Brvnare na dana？njem Franjeva？kom trgu 1954. god. i 1962./’63. god. sondiranjem u unutarnjem dvori？tu utvrde Stari grad, pod vodstvom B. Viki？ iz Arheolo？kog muzeja u Zagrebu. Ostalo su bila tek manja sondiranja utvrde, arhitektonskog karaktera 1970./’71. god. i sporadi？ne za？titne intervencije kustosa Gradskog muzeja Vara？din na lokacijama unutar grada; 1966. god. Kukuljevi？eva ul., a 1984. god. i na prostoru Varteksove robne ku？e u samom centru grada. U zadnjem razdoblju, od 1993. god., kada se doga？aju dva ve？a za？titna arheolo？ka iskopavanja u gradu (Bla？ekova ul. i kri？anje ？enoine ul. i Pavlinske ul.), dolazi do intenziviranja arheolo？kih nadzora i istra？ivanja, s dobrom prate？om dokumentacijom. Tako su do danas dokumentirane ukupno 24 lokacije istra？ene unutar grada, dok se prostor unutar areala utvrde Stari grad tokom ovog razdoblja istra？ivao u ？est navrata. Tako？er, tu su 2006. god. provedena i sustavna arheolo？ka istra？ivanja, kao dio me？unarodnog projekta nazvanog ？Bastion“. ？to se ti？e konkretnih arheolo？kih podataka o gradu najvi？e su donijela istra？ivanja provedena upravo u ranije spomenutom projektu kada se do？lo do podataka o sustavu fortifikacija oko Starog grada, ali i mno？tva nalaza datiranih od 15. do 20. st. Na ve？ini lokacija u gradu koje su dosada istra？ivane su tako？er prona？eni nalazi iz razdoblja kasnog srednjeg i novog vijeka, a na nekim lokacijama u gradu su prona？eni i dijelovi arhitekture (drvene i kamene) koji se mogu datirati u isti period, te fortifikacijski elementi grada - opkopi i zidovi. Jedini ranije datirani nalaz, koji nam sugerira da su se mo？da nekakve aktivnosti doga？ale i u ranom srednjem vijeku u samom dana？njem