|
Proposi o de uma tipologia para a internacionaliza o de P&D interno e externo nas multinacionais brasileiras Proposición de una tipología para la internacionalización de I&D en los ámbitos interno y externo en las multinacionales brasile as Proposal of a typology for the internationalization of internal and external R&D in Brazilian multinationalsKeywords: internacionalización de I & D , desarrollo interno y externo , multinacionales brasile as , internacionaliza o de P & D , desenvolvimento interno e externo , multinacionais brasileiras , internationalization of R & D , internal and external development , Brazilian multinationals Abstract: Na atualidade, a inova o deve ser gerenciada global e dinamicamente e seu entendimento deve englobar n o só a análise das atividades inovadoras desenvolvidas dentro dos limites físicos da matriz e das subsidiárias (pesquisa e desenvolvimento - P - interno), mas também, primordialmente, envolver a avalia o das atividades inovadoras abertas, com destaque para as intera es firmadas entre empresas, universidades e institutos de pesquisa nacionais e internacionais (P externo). Foi a partir desse cenário que se prop s a desenvolver uma tipologia genérica para a internacionaliza o de P, enfocando as possibilidades estruturais para os desenvolvimentos interno e externo. Para tanto, realizou-se uma pesquisa qualitativa descritiva e foram estudados em profundidade três casos: Embraco, Tigre e WEG. Os resultados da pesquisa abordaram uma tipologia genérica para a internacionaliza o de P, a caracteriza o das multinacionais estudadas, as particularidades da internacionaliza o produtiva e de P dessas empresas e a análise dos casos ante a tipologia apresentada. A partir da estrutura proposta, foi possível inferir que, para a internacionaliza o de P interno, a Embraco e a WEB transitam entre as estruturas intermediária e madura; já para a internacionaliza o de P externo, há uma oscila o entre as estruturas embrionária e intermediária. No caso específico da Tigre, prevalece a estrutura embrionária para a internacionaliza o tanto de P interno quanto de P externo. En la actualidad, la innovación debe ser gestionada global y dinámicamente y su comprensión debe no sólo abarcar el análisis de las actividades innovadoras que se desarrollan dentro de los límites físicos de la matriz y sus sucursales (actividades internas de investigación y desarrollo), sino también incluir, especialmente, la evaluación de las actividades innovadoras abiertas, con énfasis en las interacciones firmadas entre empresas, universidades e institutos de investigación, nacionales e internacionales (actividades externas de I). A partir de ese escenario, se propone el desarrollo de una tipología general para la internacionalización de I, con enfoque en las posibilidades estructurales para el desarrollo interno y externo. Con este fin, se llevó a cabo una investigación cualitativa descriptiva y se estudiaron en profundidad tres casos: Embraco, Tigre y WEG. Así, los resultados de la investigación comprenden una tipología genérica para la internacionalización de I la caracterización de las multinacionales estudiadas; las particularidades de la internacionalización de la producción y de I de dichas
|