Birinci Derece Faktoriyel Denemelerde Verimlilik in Optimum Noktalar n Belirlenmesi: Bir Uygulama

Ama : Deney düzenleme y ntemleri bilimsel ara t rmalarda ve sa l k alan nda bir ok farkl ama la kullan ld bilinmektedir. Bütün deneme düzenlerinde temel ama üzerinde durulan yan t de i kenine etkisi olabilece i dü ünülen fakt rlerin dikkate al nmas ve b ylelikle denemenin hatas n n minimuma indirilmesidir. nsan temel g das olan ekmek, uygun malzeme kullan larak uygun ko ullarda üretildi i takdirde sa l kl insan üzerine hi bir olumsuz etkisi olamaz. Ancak uygun olmayan hammadde miktarlar n n kullan lmas durumunda rne in kepek miktar , maya miktar veya di er katk lar n miktarlar n n optimum olmamas halinde üretilen ekmek sa l tehdit eder. Bu uygulamada kat lan kepek miktar n n, maya miktar n n ve fermentesyon süresinin ekme in fitik asit miktar na etkilerini optimum düzeyde se mek i in yan t yüzeyi metodunun CDD(Merkezi Bile ik) deneme düzeni ile a klanmaya al lm t r. Gere ve Y ntemler: Birinci derece faktoriyel denemelerde ama ba ml de i ken i in ba ms z de i kenlerdeki optimum düzey yada düzeyleri belirlemektir. Birinci derece yan t yüzey modellerinin uygulamas ve sonu lar n n yorumlanmas i in yan t yüzeyi y nteminin 3k CDD (Merkezi Bile ik) deneme düzeninde tek replikasyonlu bir denemeden toplanm t r. Bulgular: Ekmek yap m s ras nda fitik asit miktar na etkili olabilecek fakt rler aras nda etkile imler ile, bu fakt rlerin fitik asit miktar na nederece etkili olduklar yan t yüzeyi metodu kullan larak en uygun model ara t r lm t r. Veriler birinci derece yan t yüzeyi modeli i in hesapland zaman R2 (Düzeltilmi ) = %90,0 oldu u g rülmü , regresyon denkleminin %90 oran nda de i kenleri a klad n g sterdi i anla lm t r. Sonu : CDD (Merkezi Bile ik) deneme düzeninde kepek miktar n n fitik asit üzerinde temel etkiye sahip oldu u, fermentesyon süresinin ve maya miktar n n tek ba na yada herhangi bir etkile imle fitik asit miktar üzerinde etkili olmad g rülmü tür. Bu durumda nitelikli ekmek üretimi yaparken, kepek miktar n optimum düzeyde kullanmak gelecekte olu abilecek birtak m hastal klar n nüne ge ilebilece i sonucunu g stermektedir.