|
- 2019
Türkiye Topraklar?n?n Rüzgar Erozyonuna Duyarl?l???n?n Model Tabanl? Belirlenmesinde Kullan?lan De?i?kenler ve Haritalar?Keywords: rüzgar erozyonu,RWEQ,Kriking Abstract: Küresel Is?nma ve beraberinde gelen iklim de?i?imine dair beklentilerin ger?ekle?mesi durumunda, Türkiye’de rüzgar erozyonunun ?iddetini ve etkiledi?i alan miktar?n? artt?rmas? beklenilmektedir. Bu yay?nda Yenilenmi? Rüzgar Erozyonu E?itli?ine (Revised Wind Erosion Equation [RWEQ]) ait toprak fakt?rü verilerinin de?erlendirilmesinde kullan?lan yakla??mlara ayr?nt?l? olarak yer verilmi?tir. Türkiye topraklar?n?n rüzgar erozyonuna duyarl?l?klar?n?n belirlenmesinde, koordinatl? ve noktasal toprak yüzey ?rneklerine ait 14 801 analiz sonu?lar?ndan faydalan?lm??t?r. Yap?lan istatiksel analizlere g?re sürekli yüzey haritalar?n?n olu?turulmas?nda Kriking y?nteminin daha uygun sonu?lar verdi?i bulunmu?tur. Ayr?ca analiz ve haritaland?rma sonu?lar?na g?re ülkemiz topraklar? EF a??s?ndan bak?ld???nda, minimum:0.1132, maksimum:0.5600, ortalama:0.4173 ve standart sapmas?n?n ise 0.0693 oldu?u, SCF a??s?ndan de?erlendirildi?inde ise minimum:0.0376, maksimum: 0.7035, ortalama: 0.1901 ve standart sapmas?n?n ise 0.0878 oldu?u bulunmu?tur. Netice olarak, Türkiye RWEQ modeli-tabanl? rüzgar erozyonu tehlike tahmin teknolojisi u?ra??lar?, bitki ?rtüsü ve arazi pürüzlülü?ü parametrelerinin de üretilmesi ?al??malar? ile devam etmektedir. ?klim ve toprak parametresine ek olarak, bitki ?rtüsü ve arazi pürüzlülü?ü parametrelerinin de zamansal ve konumsal ?l?eklerde elde edilmesiyle birlikte, var olan parsel temelli ara?t?rma sonu?lar? ile kalibre-edilip do?rulanarak rüzgar erozyonu haritalar? üretilebilecektir. B?ylece kullan?lan tahmin sistemi ve üretti?i analitik veri altl?klar?n?n, rüzgar erozyonu ile arazi tahribat?n?n g?rüldü?ü b?lgelerde, arazi kullan?m planlamalar?n?n hayata ge?irilmesinde ya?amsal ?neme sahip olmas? beklenilmektedir
|