Tlocrtni tipovi franjeva？kih crkava u Istri i na otocima Kvarnerskog zaljeva gra？enih od sredine 13. do kraja 16. stolje？a: podrijetlo, razvoj, kontinuitet

Sa？etak Prou？avanjem jedanaest u ve？oj mjeri dobro sa？uvanih franjeva？kih crkava u Istri (Puli, Pore？u i Pazinu) i na otocima Kvarnerskog zaljeva (Krku, Cresu, Lo？inju, Rabu i Pagu), izgra？enih do kraja 16. stolje？a, uspostavljena je njihova tipolo？ka klasifikacija. Ona je pokazala da su sve te crkve jednostavnog oblika, pravokutno polo？ene prizme la？e, jasnog volumena definiranog zidovima minimalno rastvorenima prozorima i izrazito izdvojene ？etverokutne apside. Dakle, sve su te crkve jednobrodne i jednoapsidne, izuzev crkve sv. Franje u Puli, koja ima troapsidno sveti？te, i crkve Poho？enja Bla？ene Djevice Marije u Pazinu, koja ima trostranu zavr？enu apsidu izvana razvedenu kontraforima, i pokazuju jednostavnu prostornu artikulaciju ostvarenu dvjema prostornim jedinicama: vi？om i ？irom la？om te ni？om i u？om apsidom. U ovom radu dat ？e se pregled tlocrtnih tipova franjeva？kih crkava u Istri i na otocima Kvarnerskog zaljeva, izgra？enih do kraja 16. stolje？a, predstavit ？e se povijesnoprostorni okvir njihovog razvoja, pokazat ？e se smje？taj tih crkava u prostoru, oblikovanje njihovih masa (konstrukcija), izdvojit ？e se imena graditelja-majstora poznatih iz arhivskih dokumenata, raspravit ？e se podrijetlo obra？ivanih franjeva？kih crkava te prikazati njihov razvoj i kontinuitet od sredine 13. do kraja 16. stolje？a. Poseban osvrt bit ？e na izvorne tipove franjeva？kih crkava sagra？enih u srednjoj Italiji, u Umbriji i Toskani, koje su kolijevka novog duhovnog pokreta predvo？enog tzv. prosja？kim redovima, me？u njima i franjevcima, na ？ijim su na？elima i idejama osmi？ljena pravila gradnje crkava. Na taj na？in bit ？e mogu？e jasnije sagledati razvoj, utjecaje, dosege i razlike franjeva？kih crkava sagra？enih na prou？avanom prostoru do kraja 16. stolje？a, nasuprot onima talijanskim. Provedenim analizama pokazat ？e se zajedni？ka obilje？ja i regionalne odlike obra？enih franjeva？kih crkava, ？ime se raskriva njihova uloga i zna？enje u prostoru te njihova va？nost kao sakralne arhitektonske ba？tine, ？to im osigurava zna？ajno mjesto u nacionalnoj povijesti umjetnosti