全部 标题 作者
关键词 摘要

OALib Journal期刊
ISSN: 2333-9721
费用:99美元

查看量下载量

相关文章

更多...
地理学报  2012 

纵向岭谷区地表格局的生态效应及其区域分异

DOI: 10.11821/xb201201002, PP. 13-26

Keywords: 中国西南,纵向岭谷区,“通道—阻隔”作用,生态地理区域,空间分异

Full-Text   Cite this paper   Add to My Lib

Abstract:

中国西南纵向高耸山岭与深切河谷并列排布的特殊地表格局对该区自然环境与生态地理区域分异的效应明显。利用纵向岭谷区15万DEM数据、建站以来至2010的气象观测数据、水文观测资料、MOD13与MOD17的NDVI与NPP产品以及1100万植被类型数据等,选取地表大气水汽含量、降水量、干湿指数、地表径流等水分指标,平均气温、年积温等温度指标以及太阳总辐射等热量指标,基于ANUSPLIN样条函数、GIS空间分析、小波分析、景观格局分析等方法,分析该区水热格局、生态系统结构与功能的地域分异特征及其主控因子,揭示地表格局对生态地理要素区域分异的效应。结果表明受地表格局的影响,纵向岭谷区的水分、温度与热量都表现出明显的沿纬线方向间断式差异和经线方向连续式延伸的分布特征,纵向山系与河谷对地表主要自然物质和能量输送具有南北向通道作用和扩散效应以及东西向阻隔作用和屏障效应;特殊地表格局对植被景观多样性、生态系统结构与功能的空间格局产生重要影响,是植被景观多样性与生态系统空间分布的主要控制因子;小波方差分析反映了环境因子以及NDVI、NPP的空间各向异性,而小波一致性分析揭示了NDVI与NPP空间分布的控制因子,及其控制程度的定量关系。纵向岭谷特殊地表格局是该区生态地理区域分异的主要影响因素,在地带性规律与以“通道—阻隔”作用为主要特征的非地带性规律共同作用下,形成了纵向岭谷区生态地理区域系统的特殊空间特征。

References

[1]  LiShaojuan,HeDaming,ZhangYiping.Spatio-temporalvariationandthelawinregionaldifferencesofprecipitationinLongitudinalRange-GorgeRegion(LRGR).ChineseSciencesBulletin,2007,52(Suppl.II):51-63.[李少娟,何大明,张一平.纵向岭谷区降水量时空变化及其地域分异规律.科学通报,2007,52(增刊II):51-63.]
[2]  LiZongxing,HeYuaniqng,XinHuijuanetal.Spatio-temporalvariationsoftemperatureandprecipitationinMts.HengduanRegionduring1960-2008.ActaGeographicaSinica,2010,65(5):563-579.[李宗省,何元庆,辛惠娟等.横断山区1960-2008年气温和降水时空变化特征.地理学报,2010,65(5):563-579.]
[3]  HuJinming,HeDaming,WuShaohongetal.ActaGeographicaSinica,2010,65(3):281-292.[胡金明,何大明,吴绍洪等.纵向岭谷区北回归线一带年降水区域分异特征.地理学报,2010,65(3):281-292.]
[4]  LiYungang,HeDaming,YeChangqing.ThevariationofrunoffofRedRiverBasininYunnan.ActaGeographicaSinica,2008,63(1):41-49.[李运刚,何大明,叶长青.云南红河流域径流的时空分布变化规律.地理学报,2008,63(1):41-49.]
[5]  PanTao,WuShaohong,DaiErfuetal.RelationshipsbetweensurfacepollenandsporesassemblagesandenvironmentaldifferenceinthesouthernsubtropicsofYunnanProvince,China.AataEcologicaSinica,2009,29(1):151-160.[潘韬,吴绍洪,戴尔阜等.云南亚热带南部孢粉空间组合特征及其与环境分异的关系.生态学报,2009,29(1):151-160.]
[6]  PanTao,WuShaohong,DaiErfuetal.Significanceofpollendistributiontothebarrierfunctionofthelongitudinalrange-gorgeregion,SouthwestChina.JournalofGeographicalSciences,2009,19(4):660-670.
[7]  ZhangXinshi.VegetationMapofthePeople'sRepublicofChina(1:1000000).Beijing:GeologicalPublishingHouse,2007.[张新时.中华人民共和国植被图(1:100万).北京:地质出版社,2007.]
[8]  WuJianguo.LandscapeEcology:Pattern,Process,ScaleandHierarchy.2ndEd.Beijing:HigherEducationPress,2007.[邬建国.景观生态学—格局、过程、尺度与等级.2版.北京:高等教育出版社,2007.]
[9]  HeDaming,WuShaohong,PengHuaetal.Astudyofecosystemchangesinlongitudinalrange-gorgeregionandtransboundaryeco-securityinSouthwestChina.AdvancesinEarthScience,2005,20(3):338-344.[何大明,吴绍洪,彭华等.纵向岭谷区生态系统变化及西南跨境生态安全研究.地球科学进展,2005,20(3):338-344.]
[10]  ZhouChanghai,WuShaohong,DaiErfuetal.VaporcorridorphenomenonandresponseofvegetationNPPinlongitudinalrange-gorgeregion.ChineseScienceBulletin,2006,51(Suppl.):97-107.
[11]  HaoChengyuan,DaiErfu,WuShaohongetal.Researchonbarrierfunctionandspatio-temporalheterogeneityofvegetationinsouthernLRGR.ChineseScienceBulletin,2006,51(Suppl.):143-153.
[12]  DaiErfu,WuShaohong,LiShuangchengetal.Spatialvariabilityonvegetationparametersinlongitudinalrange-gorgeregion.ChineseScienceBulletin,2006,51(Suppl.):1-8.
[13]  HutchinsonMF.Theapplicationofthinplatesmoothingsplinestocontinent-widedataassimilation//JasperJD.BMRCResearchReportNo.27,DataAssimilationSystems.Melbourne:BureauofMeteorology,1991,104-113.
[14]  HutchinsonMF,GesslerPE.Splines:Morethanjustasmoothinterpolator.Geoderma,1994,62:45-67.
[15]  FrancisPHO,JohnTRiedel.PrecipitablewaterovertheUnitedStates,Vol.2:SemimonthlyMaxima,NOAATechnicalReportNWS20,July1979.
[16]  AllenRG,PereiraLS,RaesDetal.CropEvapotranspiration:Guidelinesforcomputingcropwaterrequirements.FAOIrrigationandDrainagePaper56.Rome:UnitedNationsFoodandAgricultureOrganization,1998.
[17]  GrinstedA,JevrejevaS,MooreJ.Applicationofthecrosswavelettransformandwaveletcoherencetogeophysicaltimeseries.NonlinearProcessGeophys.,2004,11:561-566.
[18]  ZhengDu,FuXiaofeng.Apreliminarystudyonissuesofintegratedgeographicalregeionalization.ScientiaGeographicaSinica,1999,19(3):193-197.[郑度,傅小锋.关于综合地理区划若干问题的探讨.地理科学,1999,19(3):193-197.]
[19]  WuShaohong,YangQinye,ZhengDu.Comparativestudyoneco-geographicregionalsystemsbetweenChinaandUSA.ActaGeographicaSinica,2003,58(5):686-694.[吴绍洪,杨勤业,郑度.生态地理区域系统的比较研究.地理学报,2003,58(5):686-694.]
[20]  WuShaohong,YinYunhe,FanJieetal.RetrospectandprospectofregionalizationsystemofChina.GeographicalResearch,2010,29(9):1538-1545.[吴绍洪,尹云鹤,樊杰等.地域系统研究的开拓与发展.地理研究,2010,29(9):1538-1545.]
[21]  ZhengDu.China'sEco-GeographicalRegionStudy.Beijing:TheCommercialPress,2008.[郑度.中国生态地理区域系统研究.北京:商务印书馆,2008.]
[22]  WuShaohong,DaiErfu,HeDaming.MajorresearchperspectivesonenvironmentalanddevelopmentalissuesfortheLongitudinalRange-GorgeRegion(LRGR)insouthwesternChina.ProgressinGeography,2005,24(1):31-40.[吴绍洪,戴尔阜,何大明.我国西南纵向岭谷区环境与发展问题初步研究.地理科学进展,2005,24(1):31-40.]

Full-Text

Contact Us

service@oalib.com

QQ:3279437679

WhatsApp +8615387084133