Styl radzenia sobie ze stresem jako moderator zwi zku l ku z neurotyzmem u osób z reumatoidalnym zapaleniem stawów

L k stanowi jedn z konsekwencji chorób przewlek ych, w tymreumatoidalnego zapalenia stawów (RZS). Wysoki poziom l kuobni a jako ycia pacjentów, prowadzi do zachowań antyzdrowotnychoraz mo e wp ywa na gorszy przebieg choroby. Zwi zekneurotyzmu z l kiem zosta dot d dobrze udokumentowany. Neurotyzmstanowi cech temperamentu, a wi c w niewielkim stopniumo na j modyfikowa . Redukcja kosztów psychicznych ponoszonychprzez osoby o wysokim poziomie neurotyzmu wymagapoznania czynników, które mog yby ogranicza wp yw neurotyzmuna poziom l ku (czynniki moderuj ce relacj neurotyzm–l k).Celem badania by o okre lenie zmiennych moderuj cych relacj pomi dzy neurotyzmem a l kiem.W badaniach wzi o udzia 100 osób choruj cych na RZS (78 ko -biet i 22 m czyzn). Zostali oni przebadani za pomoc kwestionariuszymierz cych: poziom l ku, style radzenia sobie ze stresemoraz wymiary osobowo ci. Obliczono wspó czynniki korelacjir Pearsona pomi dzy mierzonymi zmiennymi oraz wykonano analiz moderacji zwi zku pomi dzy neurotyzmem a l kiem jakostanem za po rednictwem stylów radzenia sobie ze stresem.Testowanie interakcji przeprowadzono metod najmniejszych kwadratówi regresji logistycznej.Ustalono, e istnieje wprost proporcjonalny zwi zek pomi dzyneurotyzmem a l kiem rozumianym jako stan (r = 0,63; p < 0,01)(tab. I). Zaobserwowano, e zwi zek ten nie zachodzi w przypadkuosób o wysokim neurotyzmie pos uguj cych si unikowym stylem radzenia sobie ze stresem (R2 = 0,19; F = 7,00; p < 0,001) (ryc. 1)oraz u osób poszukuj cych kontaktów towarzyskich (R2 = 0,22;F = 8,70; p < 0,001) (ryc. 2, tab. II).Wyniki wskazuj , e silny neurotyzm zwi ksza prawdopodobieństworeagowania podwy szonym poziomem l ku w obliczu pojawiaj cychsi objawów oraz zagro eń b d cych konsekwencj choroby. Zaobserwowane zale no ci potwierdzaj hipotez , etemperament jest czynnikiem ryzyka w rozwoju zaburzeń zachowania.Ponadto sugeruj one potrzeb kszta towania u osób neurotycznych,chorych na RZS, sposobów radzenia sobie z chorob opartych na dystansowaniu si od niej lub aktywizowaniu ich kontaktówspo ecznych.