Türkiye’de toplumda sigara i me s kl nas l de i iyor?

Ama : Sigara i me s kl ile ilgili epidemiyolojik bilgi en uygun giri imin belirlenmesi ya da giri imin etkinli inin de erlendirilmesi i in nemlidir. Bu al man n amac , Türkiye’de eri kinlerde sigara i me s kl konusunda yap lan ara t rmalar n ele tirel de erlendirmesini yapmak ve se ilmi baz al malar n sonu lar na dayanarak Türkiye’de 2015 y l i in beklenen sigara i me s kl n hesaplamakt r. Y ntem: Bu sistematik derlemede al malar, uluslararas ve ulusal elektronik veri tabanlar ndan taranm t r. Medline’da ‘smoking’ ‘prevalence’ ve ‘Turkey’ anahtar s zcükleriyle ula lan 690 al madan yedisinin ULAKB M’deki 86 al madan yedisin, Y K tez veritaban ndaki 78 al madan ikisinin sigara verisinin oldu u saptanm t r. Tezler, kongre bildirileri, halk sa l ve g üs hastal klar dernek web siteleri, baz makalelerin kaynak listeleri elle taranm , uzmanlara dan lm , ulusal ara t rma raporlar incelenmi tir. Toplam 31 al ma de erlendirilmi tir. al malardan kriterlere uygun olan d rdünün verisi kullan larak do rusal regresyon e itlikleri olu turulmu ve 2015 y l i in beklenen sigara i me s kl klar hesaplanm t r. Bulgular: Türkiye’de sigara i me s kl n belirlemeye y nelik ilk al malar 1988, 1993’te yap lm , en son 2010 TURDEP II verisine ula lm t r. ncelenen al malar n rnek büyüklükleri 246 ile 26546 aras nda de i mektedir. Ara t rmalar n be i sadece kad nlar kapsamaktad r. Ara t rmalarda sigara i me i in farkl tan mlamalar kullan lm t r. De erlendirmeye al nan 1988–2010 y llar aras nda yap lm olan 31 al mada sigara i me s kl erkeklerde %27.5–63.8, kad nlarda %8.4–27.8 aras nda de i mektedir. Türkiye’de sigara i me s kl 1997 y l ndan 2010 y l na kadar erkeklerde y lda %1.33 azal rken, kad nlarda ise de i memi tir. Türkiye’de 1997–2010 aras g zlenen e ilim devam ederse 2015 y l nda 25 ya üzeri erkeklerde sigara i me s kl n n %18.8 (%95GA: 11.2–26.3), kad nlarda %9.06 (%95GA: 9.03–9.09) olmas beklenebilir. Sonu : Türkiye’de toplumda sigara i me s kl n belirlemeye y nelik al malar n daha ok b lgesel yap ld ve sigara i me tan m n n ortak olmad g rülmü tür. Sigara i menin epidemiyolojik zelliklerinin y llar i indeki de i imini de erlendirmek i in ulusal boyutta, kar la t r labilir y ntemlere dayanan ve belli aralarla tekrarlanan al malara gereksinim vard r. Var olan al malara g re sigara i me s kl n n erkeklerde azalma e iliminde oldu u dikkati ekmektedir. Anahtar Kelimeler: Sigara i me s kl , sistematik derleme, regresyon Anahtar Kelimeler: Sigara i me s kl , sistematik derleme,