|
FOUCAULT BAG LAMINDA I KTI DARIN GO RU NMEZLI G I VE ‘’PANOPTI KON’’ I LE ‘’I KTI DARIN GO ZU ’’ GO STERGELERIDOI: 10.7456/10201100/003 Keywords: Panoptikon , go zetim , iktidar n go zu Abstract: Tarihin bas lang c ndan bu yana, insanog lunun yas ama seru veninin yan nda asl nda bizler ile hep beraber olan, su rekli deg is im go steren, zaman zaman zarar zaman zaman ise yarar getiren, insan eliyle yarat lm s ve her zaman var olacak olan bir gu cu n varl g n go rmezden gelmek mu mku n deg ildir. Bu gu c ‘’I ktidar’’ kavram d r. I ktidar kavram , birc ok farkl do nem ic erisinde gelis tirilen felsefelere bag l olarak, bic im deg is tirse de hic bir zaman ortadan kalkmayacak olan bir gerc ekliktir. I lk c ag lar n kabile reisi olan iktidar, bugu n ise go ru nmez ancak eskisinden c ok daha bu yu k bir gu c tu r. Bu gu c du nyadaki her gelis meden haberdar, hatta bu gelis imlerin yarat c s ve go zetleyicisi rolu ndedir. Sanattan, siyasete, sosyolojiden, go stergebilime kadar c ok farkl alanlarda bu kavram n ne oldug u tart s lm s , hatta kavrama bag l u retimler yap lm s t r. 20.yu zy l n en o nemli sosyologlar ndan Foucault, do nemimizin deg is en iktidar anlay s n , tasarlanm s bir yap olan Panoptikon metaforuyla temellendirerek, modern iktidarlar n go ru nmezlig i u zerine c al s malar yapm s t r. Bu c al s mada, “iktidar” kavram n n “go ru nmezlig i” Foucault, Althusser gibi sosyologlar n metinlerinden yararlan larak, u retilmis c es itli go rsel go stergeler bag lam nda ele al nacakt r. Go stergelerin c o zu mlenmesinde metinleraras l k yo ntemi kullan larak farkl tarihsel do nemlerde varolan ‘’go z’’ go stergesi, ‘’I ktidar n Go zu ’’ bag lam nda incelenecektir.
|