Zmiany w strukturze i sytuacji ekonomicznej rodziny jako czynniki warunkuj ce nadmiern mas cia a nastolatków

Wprowadzenie: Badania zale no ci mi dzy struktur i statusem socjoekonomicznym rodzin a mas cia a ich cz onków nie dostarczy y jak dotychczas jednoznacznych wyników. Coraz cz ciej podkre lane jest znaczenie dla prawid owo ci rozwoju nie tylko aktualnej sytuacji yciowej, ale równie wcze niejszych do wiadczeń. Cel pracy: Analiza zale no ci mi dzy struktur i statusem ekonomicznym rodziny w 1 i 13 r. . dziecka oraz zachodz cymi w tym okresie zmianami a nadmiern mas cia a u 13-latków w Polsce. Materia i metody: Badan grup stanowi a prospektywna kohorta dzieci w czona do obserwacji w okresie noworodkowym po porodzie w szpitalu (11 937 noworodków). Badaniu ankietowemu poddano ich matki w czasie, kiedy dzieci mia y 3 lata (1250 matek), a nast pnie przebadana ankietowo oraz antropometrycznie w wieku 13 lat (561 dzieci i ich rodziców). Za nadwag i oty o przyj to warto ci BMI równe i powy ej 85 centyla, odpowiedniego dla p ci i wieku; przyj to warto ci referencyjne WHO z 2007 r. Wyniki: Nadwaga i oty o wyst powa y cz ciej u nastolatków, które w wieku 13 lat mieszka y w rodzinach niepe nych w porównaniu z pe nymi (30,2% vs. 19,5%; p=0,049). Najwi ksze odsetki m odzie y z nadmiern mas cia a by y w rodzinach, w których w ci gu 13 lat ycia dziecka nast pi a zmiana struktury (w rodzinach ""rozbitych"" - 32,7%, w rekonstruowanych - 36,4%; p=0,033); ryzyko wyst pienia u 13-latka nadmiaru masy cia a by o ponad 2-krotnie wi ksze ni w rodzinach o stabilnej, pe nej strukturze. Ryzyko wyst pienia nadwagi i oty o ci u dzieci z rodzin, których warunki ekonomiczne, w subiektywnej ocenie rodziców, w ci gu 13 lat pogorszy y si , w porównaniu z dzie mi z rodzin o statusie ekonomicznych w obu badaniach ocenianym co najmniej jako przeci tny, by o 2-krotnie wi ksze (p=0,057). Wnioski: U nastolatków wychowywanych w rodzinach pe nych istotnie rzadziej wyst puje nadwaga i oty o ni u ich rówie ników dorastaj cych w innych typach rodzin. Najsilniejszymi predyktorami nadmiernej masy cia a nastolatków s niekorzystne zmiany zachodz ce w ci gu ycia w obszarze statusu ekonomicznego rodziny i jej struktury.