GENSKA TERAPIJA I NJENA IMPLIKACIJA U SPORTU

Zahvaljuju i uspje nom projektu "Genoma ovjeka"(the Human Genome Project) i identifikovanju gena uklju enih u genetska oboljenja, ukazale su se mogu nosti za lije enje mnogih bolesti. Ali otkrivanje gena koji kodiraju odre ene fizi ke karakteristike, otvorilo je put manipulacijama u oblasti sporta i fizi kog vje banja. Principi genske terapije i na ini preno enja gena su potpuno preuzeti iz genske terapije i koriste se za pove anje fizi kih sposobnosti sportista. Naj e i geni koji se koriste od strane sportista su: ACE gen, ACTN3 gen, miostatin, eritropoetin gen, PPAR-delta itd. Zloupotreba ovih gena u cilju pove anja fizi kih sposobnosti ve se infiltrirala u oblasti sporta i veoma je te ko otkriti je, jer su unijeti geni ili sekvence gena proteinske prirode i ve postoje u organizmu. S druge strane, virusi kao vektori prenosa gena napadaju i uni tavaju imuni sistem, reakcija organizma mo e biti negativna i postoji realna opasnost od insercione mutageneze i pojave onkogena. Realno, genska terapija bi mogla da bude mnogo korisnija u tretiranju sportskih povreda, ali su i ove procedure jo uvijek daleko od klini ke prakse. Postoji jasna granica izme u terapije genima i genskog dopinga kod sportista. Porast odre enih faktora e sigurno pobolj ati oporavak, ali se de ava da nagla avanje ovih faktora pove ava ja inu kostiju i tetiva, to takmi arima daje prednost. Kao prvo potrebno je to bolje upoznati sportiste sa negativnim posljedicama primjene genske terapije. Pobjeda i slava jesu jaki argu-menti, ali zdravlje ovih mladih ljudi, po tovanje osnovnih moralnih i eti kih principa, humanost, "fer plej" igra imaju trajniju vrijednost i predstavljaju onaj te i teg na vagi.