%0 Journal Article
%T Za i protiv otvorenog pristupa akademskim djelima u kontekstu savremenog istra£¿iva£¿ko-izdava£¿kog procesa
%A Dizdar
%A Srebren
%J -
%D 2019
%R 10.37083/bosn.2019.24.26
%X Sa£¿etak Od vremena ubrzanog uvo£¿enja informacijskih tehnologija i internetskih servisa na djelu su inicijative da se, po odre£¿enim uslovima, sva objavljena, £¿tampana i digitalizirana, djela u£¿ine dostupnim svim ljudima, a naro£¿ito onima koji pripadaju istra£¿iva£¿ko-akademskoj zajednici. Princip ili politika otvorenog pristupa (Open Access Policy) u ovih dvadesetak godina stekao je brojne zagovornike, ali i odre£¿en broj protivnika, koji razlo£¿no ukazuju na opasnosti zloupotreba od tzv. grabe£¿ljivih akademskih izdava£¿a i svekoliku komercijalizaciju u nedovoljno jasno usagla£¿enim pravno obavezuju£¿im dokumentima na me£¿unarodnom i lokalnom planu o ovoj problematici. U radu se daje kra£¿i historijski pregled razvoja akademskog izdava£¿tva od 17. Do kraja 20. stolje£¿a te znatno promijenjenog okru£¿enja u kojem se poku£¿avaju prevazi£¿i brojne pravne i druge nedoumice vezane za istra£¿iva£¿ki rad i s njim povezane aktivnosti u oblasti savremenog izdava£¿tva. U okviru tog dinami£¿nog procesa doga£¿aju se brojne promjene u pristupu i vrednovanju svih oblika akademskog pisanja, redefiniraju se pitanja autorskih i izdava£¿kih prava te navode oblici i modaliteti (samo)pohranjivanja I objavljivanja zaklju£¿enih publikacija i njihove potonje diseminacije zainteresiranim korisnicima bez ograni£¿enja. Iznose se i prednosti koje omogu£¿ava otvoreni pristup, ali i ukazuje na odre£¿ene negativnosti s kojima £¿e se morati suo£¿avati ove aktivnosti u budu£¿nosti, sve dok se ne postigne saglasnost na globalnom planu o standardima koji £¿e tokom 21. stolje£¿a u potpunosti regulirati ovu oblast
%K otvoreni pristup
%K zagovornici i protivnici
%K autorstvo
%K oblici pohranjivanja
%K publikacije
%K diseminacije i kori£¿tenja akademsko-nau£¿nih djela bez ograni£¿enja
%K budu£¿nost akademskog izdava£¿tva u digitalnom okru£¿enju 21. stolje£¿a
%U https://hrcak.srce.hr/index.php?show=clanak&id_clanak_jezik=335871