%0 Journal Article
%T Utjecaj hormonskih tretiranja na zakorjenjivanje odrvenjelih reznica obi£¿ne smreke (Picea abies /L./ Karsten)
%A Bogdan
%A Sa£¿a
%A Bursa£¿
%A Nikola
%A Ivankovi£¿
%A Mladen
%A £¿ehuli£¿
%A Ivica
%J -
%D 2019
%R 10.5552/nms.2019.5
%X Sa£¿etak U Hrvatskoj je selekcijom plus stabala u jednoj mati£¿noj populaciji pokrenuto oplemenjivanje obi£¿ne smreke kao bo£¿i£¿noga drvca. Idu£¿i je cilj toga procesa utr£¿ivanje optimalne procedure kloniranja izabranih plus stabala radi masovne proizvodnje reprodukcijskoga materijala (sadnica). Pretpostavka je da £¿e se takvim na£¿inom stvoriti kvalitetan reprodukcijski materijal koji £¿e se odlikovati stabilno£¿£¿u ciljnih fenotipskih svojstava. U radu su predstavljeni prvi rezultati istra£¿ivanja mogu£¿nosti kloniranja plus stabala obi£¿ne smreke metodom zakorjenjivanja odrvenjelih reznica. Glavni cilj istra£¿ivanja bio je utvr£¿ivanje uspje£¿nosti primjene raznovrsnih hormonskih tretmana na zakorjenjivanje odrvenjelih reznica starijih (10¨C12 godina) stabala obi£¿ne smreke uzetih u ranoproljetnom i kasnojesenskom razdoblju s razli£¿itih visinskih eta£¿a kro£¿anja (gornja, srednja i donja tre£¿ina kro£¿nje). Provedena su dva eksperimenta. U prvom je po 270 reznica odrezano u rano prolje£¿e iz svake od triju visinskih eta£¿a kro£¿anja, na uzorku od 10 stabala. Po 10 reznica iz svake eta£¿e tretirano je s 27 razli£¿itih tretmana (2 tipa hormona ¡Á 4 koncentracije otopine ¡Á 3 vremena trajanja tretiranja + Clonex + kontrola 1 + kontrola 2). Drugo je istra£¿ivanje provedeno na po 80 reznica odrezanih iz donje tre£¿ine kro£¿anja od 13 izabranih plus stabala u kasnu jesen. Po 30 reznica tretirano je u trajanju od 10 sekundi sa: (i) hormonom IBA koncentracije 2500 ppm, (ii) hormonom IBA koncentracije 500 ppm. Ostatak od 20 reznica poslu£¿io je kao kontrola. Nakon tretiranja hormonom reznice su pikirane u tzv. £¿paper pot sa£¿a£¿ (sadr£¿e 80 heksagonalnih otvora dubine 15 cm, napunjenih supstratom treset : pijesak u omjeru 3 : 1). U listopadu nakon pikiranja obavljena je determinacija uspje£¿nosti zakorjenjivanja svake pojedine reznice, utvr£¿ivanje broja korijenskih £¿ila zakorijenjenih reznica te izmjere duljine najdulje razvijene korijenske £¿ile na svakoj zakorijenjenoj reznici. Rezultati su pokazali da se stabla obi£¿ne smreke u dobi od desetak godina u prosjeku mogu relativno uspje£¿no klonirati metodom zakorjenjivanja odrvenjelih reznica uzetih iz donje tre£¿ine kro£¿anja u kasnu jesen ili rano prolje£¿e, i to bez ikakva tretiranja (50 %-tni uspjeh). Postotak zakorijenjenih reznica i kvaliteta novostvorenoga korijena mogu se pobolj£¿ati jeftinim, ali £¿ini se u£¿inkovitim tretiranjem baze reznica destiliranom vodom u trajanju od dva sata. Me£¿utim, rezultati su pokazali da bi se tretiranjem baze odrvenjelih reznica uzetih u rano prolje£¿e hormonskom otopinom IBA koncentracije 500 ppm u trajanju od 10 s
%K bo£¿i£¿na drvca
%K oplemenjivanje
%K plus stabla
%K kloniranje
%K genotipovi
%K IBA
%K NAA
%U https://hrcak.srce.hr/index.php?show=clanak&id_clanak_jezik=339900